Gemaal Holierhoekse en Zouteveense polder moet weer een wateruitlaat krijgen

bron van deze foto: http://tinyurl.com/p3l5qge

Wat is dat voor gebouw? denk je als je op de fiets langs de Vlaardingse Vaart rijdt en hier niet bekend bent. Aan de buitenkant herinnert niets aan de oorspronkelijke functie van dit gemeentelijk monument terwijl dat juist zo'n belangrijk onderdeel is van dit gebouw, de geschiedenis, het oorspronkelijke gebruik van dit pand. Waarom kan je dat niet meer zien? Het gaat niet alleen om die mooie dakrand, dat ingetogen metselwerk en de sierlijke ramen, de oorspronkelijke functie is een zeer belangrijk onderdeel van dit gebouw. Het is, zoals bij velen WEL bekend, een gemaal en dat zou zichtbaar moeten zijn zoals dat altijd zichtbaar is bij gemalen. Een gemaal heeft een wateruitlaat. Die moet je niet verstoppen onder een laag grond wat men hier, bij dit gemaal, helaas wel heeft gedaan.

Het gemaal van de Holierhoekse en Zouteveense polder is sinds 2001 een gemeentelijk monument. Nadat Hoogheemraadschap van Delfland even verderop een nieuw gemaal heeft gebouwd, had dit gemaal uit 1883 ineens geen functie meer. Het hoogheemraadschap heeft daarop besloten dit monument te verkopen. Vraag rijst dan natuurlijk; Heeft een overheidsorgaan niet de plicht om te zorgen voor het in stand houden van monumenten in haar bezit? Dat lijkt me wel! In dit geval gaat het om een bijzonder gebouw met prachtige gebrandschilderde ramen en een pompinstallatie van de fabrikant die ook de pompen voor het wereldberoemde Wouda gemaal heeft gemaakt. Die gemeentelijke monumentenstatus voor gebouw en pomp is dus niet voor niets.

Dit hoeft natuurlijk niet te betekenen dat het Hoogheemraadschap alle monumenten zelf hoeft te behouden maar samen met de gemeente die de monumentenstatus aan dit gebouw heeft verbonden zou er wel goed nagedacht moeten worden welke voorwaarden er worden gesteld aan een nieuwe bestemming en aan het gebruik door een nieuwe eigenaar. Het lijkt er nu op dat zowel het Hoogheemraadschap als de gemeente zich hier niet of onvoldoende mee hebben beziggehouden. Sterker nog, het Hoogheeemraadschap heeft de wateruitlaat van dit gemaal zelf dichtgegooid met een vracht grond. Dat is natuurlijk een kwalijke zaak waar de gemeente helaas niet adequaat op heeft gereageerd.

De nieuwe eigenaar van het gemaal, de buurman van B&B het Rechthuis, wil zijn B&B uitbreiden in het gemaal. Hij koopt het gemaal natuurlijk niet zomaar, het moet een nieuwe functie krijgen en dat kan natuurlijk best samengaan met behoud van het monumentale karakter van het gebouw.

Niet alleen behoud van gebouw inclusief pompinstallatie is gewenst maar dat prachtige oude gemaal zou ook af en toe tijdens Midden-Delflanddag, Molendag of Monumentendag nog moeten kunnen werken. En daar zit nou net het grote probleem, de wateruitlaat heeft men zoals gezegd dichtgegooid waardoor het gemaal niet meer kan draaien. Het gebouw is hierdoor ook niet meer herkenbaar als gemaal en dat lijkt me toch wel essentieel bij een dergelijk monument. Heeft de gemeente hier zitten slapen? Ik weet het niet hoewel het daar wel op lijkt. Wat ik wel weet is dat de aandacht voor rietkragen bij het Hoogheemraadschap overheerst en dat de aandacht voor behoud van waterstaatkundig cultureel erfgoed te veel uit beeld is en dat is erg jammer.

Gelukkig is er geen sprake van een onomkeerbare situatie. De verbouwing tot B&B is op dit moment actueel in de gemeenteraad van Midden-Delfland. Het wordt tijd dat gemeente en hoogheemraadschap samen met de eigenaar zorgen dat de wateruitlaat wordt hersteld en de pomp af en toe weer kan gaan draaien. Met een kleine subsidie van bv het Omgevingsfonds moet het toch mogelijk zijn dat de pomp werkend wordt gehouden. Als het hoogheemraadschap dan even zorgt dat de grond wordt verwijderd en het bruggetje wordt hersteld of vernieuwd dan staat niets een glorieuze toekomst van dit gemaal meer in de weg.

Dat lijkt me goed voor alle partijen, zowel voor de geschiedenis van de taken van het waterschap, de monumentenwaarde van dit gemeentelijke monument als de passerende recreanten en B&B gasten. Wie wil er tenslotte niet in een monumentaal gemaal slapen wat nog echt water kan pompen.  
Ik hoop wel dat bij de verbouwing tot B&B, de lichtknop niet te dicht naast de knop voor de pomp wordt geplaatst.


Meer lezen over dit prachtige gemaal:
http://delfland.middendelfland.net/zouteveen.htm
https://twitter.com/tweetkees/status/601693948567035904
http://nl.wikipedia.org/wiki/Zouteveense-_en_Holi%C3%ABrhoekse_poldergemaal
http://www.middendelflandsite.nl/natuur-en-cultuurhistorie/gemaal-holierhoekse-en-zouteveense-polder